Mutfak Tezgahı Nasıl Temizlenir?
Mutfak tezgahı temizliğinde arap sabunu gibi doğal içerikli ürünler kullanılır. Gün içinde en fazla kullanılan alanların başında gelen mutfak tezgahı, su lekesinden yemek yağına kadar sayısız kire maruz kalır. Özellikle sıcakla temas, asitli ürünlerin damlaması ve salça gibi iz bırakıcı etkenler, tezgahlarda geçmeyen kalıcı izlere yol açabilir.
Tüm bu etkenlerin kalıcı lekeler oluşturmasını önlemek için hassas temizlik malzemeleriyle tezgahların pırıl pırıl görünmesini sağlayabilirsiniz. Ahşap, mermer, granit, seramik, çimstone ve kuvars gibi sayısız mutfak tezgahı seçeneği mevcuttur. Her bir tezgah türünün kendine özgü bakım kriterleri ve hassasiyetleri bulunur.
Tezgahın türüne göre bakım ve temizlik kuralları değişiklik gösterirken genel anlamda bu alanı hafif suyla yıkamak ve ardından kurulamak en yaygın ve etkili yöntemdir. Uzun ömürlü, lekesiz mutfak tezgahları için gerekli bakım koşullarını ve temizliğin püf noktalarını yazımızda tüm detaylarıyla inceleyebilirsiniz.
Mutfak Tezgâhı Temizliğinin Önemi
Mutfak tezgahları genellikle doğal bileşenli malzemelerden hazırlanır. Granit, kuvars taşı ve mermer gibi doğal, dayanıklı taşların kullanıldığı bu alanlarda, tercihe göre farklı materyaller de tercih edilebilir. Gıda ile doğrudan temas eden ve gün içinde sıkça kirlenen mutfak tezgahlarının her zaman hijyenik olmasına dikkat edilmesi gerekir.
Özellikle çapraz bulaşma gibi risklerin en sık yaşandığı ortam mutfak tezgahıdır. Çiğ et ve tavuk gibi ürünleri işledikten hemen sonra çapraz bulaşmayı önlemek için tezgahın derinlemesine temizlenir. Gıda ile temasta hastalık riskinin engellenmesi için kimyasal oranı düşük, ancak temizlik gücü kuvvetli olan ürünlerle tezgahların düzenli silmek yeterlidir.
Yemek hazırlığı aşamasında tezgaha dökülen yağ, salça, sirke, limon ve benzeri malzemelerin, bu alanlarda iz bırakmaması için hızlıca temizlenmesi önemlidir. Özellikle açık renkli tezgahların, bu konuda daha hassas olması sebebiyle leke bırakıcı her etkenden korunması gerekir.
Mermer gibi kalıcı izlere müsait olan tezgahların sıcakla temasından kaçınılması ve aşındırıcı ürünlerden uzak tutulması önemlidir. Limonun aşındırıcı özelliği ve domates gibi maddelerin leke bırakıcı etkisi, mermer tezgahlarda çıkmayan izlere yol açar.
Sadece su iziyle bile lekeli gibi görülebilen mutfak tezgahlarının düzenli temizlenmesi bu alanların şıklığı ve hijyen algısı açısından büyük önem taşır. Tezgahların malzemesine, rengine ve yapısına göre temizlikte dikkat edilecek kriterler değişiklik gösterir.
Tezgahın türü ne olursa olsun çamaşır suyu ve tuz ruhu gibi aşındırıcı kimyasalların bu alanlara dökmemeye dikkat etmelisiniz. Sadece tezgahın yapısına değil mutfaktaki gıdalara da zarar verebilen bu tarz kimyasallar, sağlığı tehdit eder.
Mutfak Tezgâhı Malzemesine Göre Temizlik Yöntemleri
Mutfak tezgahında kullanılan malzemeye göre bakım ve temizlik kriterleri çeşitlilik gösterir. Çamaşır suyu gibi sert kimyasallara karşı hassas olan mutfak tezgahlarının arap sabunu gibi doğal ve zararsız içerikli ürünlerle temizlenmesi daha faydalıdır. Mutfak tezgahlarının her zaman yeni ve pırıl pırıl görünmesini sağlayan formülleri, kullanılan malzemeye göre ele alabiliriz.
- Granit Tezgâh
En dayanıklı ve sağlam mutfak tezgahı türü granit taştır. Farklı renk ve desen seçenekleriyle her mutfak tarzına uyum sağlayan granit tezgahlar, aside ve sıcağa karşı dayanıklı olmasıyla bilinir. Volkanik bir malzeme olması; granit tezgahların dayanıklılığını artırırken desenlerinin de kendine özgü ve etkileyici görünmesini sağlar.
Mutfaklarda en sık kullanılan tezgah malzemesi olan granitler, çizilmeye de dayanıklı ürünlerdir. Prestijli bir görünüm sunan granit tezgahlar, sıvı arap sabunu ve bulaşık sabunuyla gibi hafif içerikli ürünlerle silinip kurulandığında ışıl ışıl parlar.
Granit tezgah temizliği için ilk olarak yüzeydeki tüm kalıntıları toplamak gerekir. Kuru bir bez veya peçete yardımıyla kalıntılar alındıktan sonra granit temizleyici spreyi yüzeye sıkarak süngerle ovalamak ve ardından kurulamak yeterlidir.
Özel bakım ürünleri yerine evdeki malzemelerle granit tezgahları temizlemek isterseniz sıvı arap sabununu bir mutfak fırçasına dökebilir ardından hafif suyla tezgahı yıkayabilirsiniz. Çekçekle suyu alınan tezgahı en son pamuklu bir bezle kurulamanız tezgahın ışıldamasını sağlar.
- Mermer Tezgâh
Hassas bir yapıya sahip olan mermer tezgaha, asit ve kimyasal içerikli hiçbir madde temas etmemelidir. Karbonatlı suyla ovalayarak yüzeydeki lekeleri çıkarmak ve hafif suyla karıştırılmış bulaşık sabununu kullanarak mermerin günlük temizliğini yapmak en etkili yöntemdir. Mermerin doğal yapısı aşınmaya müsait olduğundan limon ve sirke gibi ürünlerin asla yüzeye temas etmemesi gerekir.
Fırça, tel ve sert süngerler de mermerin görünümüne ve yapısına zarar verebilir. Yumuşak bir sünger ya da pamuklu bir bez yardımıyla mermeri küpürtebilir ardından durulayıp kurulayabilirsiniz. Mermer temizliğinde pH nötr dengesine sahip ürünleri kullanmak veya evde hazırlamak daha faydalıdır. Kullanılan deterjanlar ne kadar seyreltilirse mermerin aşınma riski de o kadar azalır.
- Akrilik Tezgâh (Corian vb.)
Gözeneksiz yapısı sayesinde mutfaklarda uzun ömürlü kullanım sunan akrilik tezgahlar, su ve kalıntıları içine çekmez. Neme ve suya dayanıklı bir ürün olan akrilik tezgah, yıkanması ve temizliği kolay ürünler arasındadır.
Akrilik tezgahların temizliğinde sadece pamuklu bezleri ve yumuşak süngerleri kullanmak gerekir. Leke tutmaya dayanıklı bir yapısı olduğundan kirleri yüzeyden kolayca çıkarabilirsiniz. Bu aşamada asidik ve çamaşır suyu gibi sert kimyasallar yerine mutfakta kullanmaya uygun bitkisel içerikli ürünleri tercih etmeye özen göstermelisiniz.
Hafif ıslattığınız akrilik tezgahı süngerle iyice köpürtüp, ardından tüm suyu çekçek yardımıyla toplayabilirsiniz. En son aşamada kurulanan akrilik tezgah, pırıl pırıl ve tertemiz bir görünüme kavuşacaktır.
- Laminat Tezgâh
Sıkıştırılmış tahta ve MDF temelli bir malzeme olan laminat, mutfak tezgahlarında sıkça tercih edilen ürünler arasındadır. Her renk ve modelde hazırlanabilen laminat tezgahların üzerinde koruyucu bir kaplama bulunur. Suya karşı hassas olan laminat tezgahların nemli bez ve süngerlerle silinip hemen kurulanması gerekir.
Aşındırıcı ve asidik kimyasallar yerine, masum içerikli temizlik ürünleri tercih edilmelidir. Çamaşır suyu ve yağ çözücü, bu aşamada asla kullanılmaması gereken kimyasallar arasındadır. Sıvı sabun ve arap sabunu gibi temizleyiciler, laminat tezgahları tüm yağ ve kirden arındırır. Ayrıca yüzeyin parlamasına da yardımcı olur.
Laminat tezgahların asla ıslak ve nemli bırakmamak gerekir. Islanan laminant yüzey bir süre sonra şişmeye başlar. Laminat tezgahlarda bulunan yerleşmiş kirleri gidermek için karbonat ve sirke gibi alternatifler de etkilidir.
Lekenin üzerine krem kıvamına getirilmiş karbonatlı su karışımını yaydıktan sonra yumuşak bir bez yardımıyla leke çıkana dek ovalayabilirsiniz. Yüzeydeki yağ lekelerinden kurtulmak için de sirke ve su karışımını püskürtüp silmek yeterlidir.
- Ahşap Tezgâh
Her çeşit ağaçtan elde edilebilen masif ve ahşap tezgahlar, şık ve otantik görünümüyle dekorasyonların vazgeçilmezidir. Ancak kullanımında hassas davranılması gereken bu tezgahların rutin bakımlarını düzenli yapmak şarttır. Suya karşı hassas olan ahşap tezgahları çok fazla ıslatmadan temizlemek gerekir.
Ahşap mutfak tezgahlarını temizlerken aşındırıcı ve zımpara etkisi gösterebilecek her türlü materyalden uzak durulması gerekir. Fırça, tel ve sert sünger bu ürünlerin başında gelir. Mutfak tezgahını suya ve neme karşı koruyan kimyasal katmanların bu ürünler sebebiyle aşınması söz konusudur.
Ahşap ve masif tezgahları silerken sadece doğal içerikli deterjanlar kullanılır. Tezgaha dökülen her türlü maddenin kurumadan temizlenmesi büyük önem taşır. Dökülen ürünü yumuşak ve nemli bir sünger yardımıyla yüzeyden aldıktan sonra yine hafif nemli süngerle günlük silme işlemi yapılır.
Ağır kimyasal içerikli çamaşır suyu, yağ çözücü ve benzeri ürünlerin ahşap tezgahlara temas etmesi zararlıdır. Bu ürünler ahşabın doğal yapısını bozarken tüm verniğin de kalmasına ve tezgahta kalıcı bozulmalara yol açabilir.
Günlük temizlik rutininde karbonatlı ve beyaz sirkeli su kullanarak ahşap tezgahı tüm bakteri ve kalıntılardan arındırabilirsiniz. Ahşap tezgahlar ısıya dayanıksız olduğundan ocaktan alınan tencerenin veya sıcak tepsinin doğrudan yüzeye konulmamasına dikkat edilmelidir. Sıcaklık sebebiyle tezgahlarda renk atması ve kalıcı lekelerin oluşması gibi riskler söz konusudur.
- Seramik / Fayans Tezgâh
Şık görünümüyle mutfaklarda bütünlük sağlayan seramik tezgahlar, ışıltılı yapısı sebebiyle sık sık tercih edilir. Killi toprağın uzun süre pişirilmesi sonucu elde edilen seramik ve fayans tezgahlar, hassas yapıdadır. Bu sebeple sürekli temiz tutulması gereken ürünlerdir.
Darbelere karşı da hassas olan seramik ve fayansın temizliğinde aşındırıcı kimyasallara asla yer verilmez. Leke tutma kapasitesi yüksek olduğundan ve derz aralıkları bulunduğundan kalıcı izler olmaması adına düzenli silinmesi gerekir.
Yüzeyi dayanıklı olsa da yanlış temizlik uygulamaları sonucunda seramik ve fayans tezgahların zarar görmesi mümkündür. Bu alanların temizliğinde nemli bir bez veya sünger kullanımı yeterlidir.
Bulaşık sabunu veya sıvı arap sabunuyla yüzeyi köpürttükten sonra durulamak ve en son kurulamak ideal sonuca ulaştırır. Yağ sökücü ve çamaşır suyu gibi kimyasallar, yüzeyde aşınmaya, bulanık kalıntılara veya renk solmasına yol açtığından kullanımı tavsiye edilmez.
Fayans, porselen ve seramik tezgahlar çizilmeye müsait olduğundan tel ve fırça gibi sert ürünlerle temizlik yapılmamalıdır. Limon suyu, sirke ve salça gibi sert asidik yapıdaki ürünlerin tezgaha dökülmesi durumunda hızla temizlemeye özen göstermelisiniz. Bu ürünlerin tezgah üzerine uzun süre kalması kalıcı lekelere yol açabilir.
Uzun Ömürlü Tezgâh için Bakım Önerileri
Mutfak tezgahlarının uzun ömürlü ve ilk günkü kadar ışıltılı görünmesi için malzemesine uygun şekilde bakımlarını yapmak gerekir. Granit, kuvars, çimstone, seramik, ahşap ve akrilik gibi sayısız tezgah modeli bulunur. Her birinin bileşimi ve yapısı farklı özellikleri beraberinde getirir.
Mutfak dekorasyonunda popüler bir ürün olan ahşap tezgahlar, bakımı zor ve imtina edilmesi gereken ürünler arasındadır. Temizliğinin hafif nemli bir bezle yapılması ve hiçbir noktada ıslaklık bırakılmaması gibi kriterler ahşap tezgah kullanımının olmazsa olmazıdır.
Temizlik sonrası ahşap tezgahların özel bakım ürünleriyle düzenli şekilde silinmesi de tavsiye edilir. Belirli aralıklarla ahşap tezgahı korumak için yüzeyi zeytinyağı ile ovalayabilirsiniz. Bu işlem kuruyan ve sertleşen ahşap tezgahın eski sağlığına kavuşmasını ve dokusunun yumuşamasını sağlar.
Granit tezgahlar ise en dayanıklı ürünler arasındadır. Volkanik bir kalıntı olan ve derin madenlerden çıkarılan granitler, tezgah ölçüsüne uygun şekilde kesilerek mutfaklarda yerini alır. Herhangi bir reçine veya farklı bir madde içermeyen granit, doğal yapısı ve dayanıklılığı ile uzun yıllar kullanıma elverişlidir.
Çizilmeyen, sıcaktan, asitten ve yağdan etkilenmeyen granitlerin lekelenme gibi problemleri de yoktur. Granit tezgahların ağırlığı sebebiyle kırılma riskini engellemek için altındaki dolapların sağlam olmasına dikkat edilmelidir.
Hassas yapılı olsa da en şık mutfak tezgahı türlerinden biri olan mermer ise daha fazla bakıma ihtiyaç duyar. Mermerin yüzeyinin aşınma, leke ve çizilmelere karşı korunması için cilalanması ve mühürlenmesi gerekir. Tezgahı mühürlerken mermerin cinsine uygun bir kapatıcı malzeme tercih edilmelidir.
Mermer kapatıcı, temizlenmiş yüzeye eşit kalınlıkta uygulandıktan sonra belirtilen süre kadar kurutulmalıdır. Mermer kapatıcıların düzenli olarak yenilenmesi oluşabilecek kalıcı iz ve hasarların minimuma inmesini sağlar.
Mermer, seramik ve fayans gibi tezgahlara herhangi bir temizleyici maddeyi uygulamadan önce küçük bir alanda deneme yapılmalıdır. Tezgahta leke ve aşındırıcı etki bırakabilecek ürünler, bu şekilde kolaylıkla tespit edilir.
Fayans, seramik ve porselen tezgahlar genellikle birkaç parçadan oluştuğundan birleşim yerlerinde dolgu malzemeleri kullanılır. Bu alanlarda kir birikme ihtimaline karşı kapatıcı ürünler ile sudan etkilenmez hâle getirmek gerekir.
Tüm tezgahlar için geçerli olan temel bakım kuralı aşırı kimyasal kullanmama, sıcakla temastan kaçınma ve darbelerden korumadır. Bu gibi detaylara dikkat ederek tezgahların ömrünü uzatmak mümkündür.
Dikkatinizi Çekecek Diğer İçeriklerimiz:
- Mutfak tezgahı boyanır mı?
- Paslanmış duş başlığı nasıl temizlenir?
- Yeni banyo renkleri neler?
- Kullanışlı banyo duş seti nasıl olmalı?
